Een voorwerp is – zeker in de klassieke schilderkunst – vaak Drager van een Boodschap. Een symbool. Dat geldt trouwens ook voor tasjes en alles wat we erin stoppen. Vanzelfsprekend ben ik dus een enorme fan van de rubriek ‘Oog voor detail‘ in de Volkskrant, door Wieteke van Zeil. Zij bekijkt schilderijen en licht daar een detail uit dat je zomaar over het hoofd had kunnen zien.
Zaterdag 16 december was dat detail tot mijn grote plezier een tasje (James Tissot: Les Deut Soeurs, 1863). Een enorme flapuit van een tasje zelfs, maar daar komen we straks op.
Tassenmuseum Hendrikje
In tassenmuseum Hendrikje in Amsterdam wisten ze dat het hier waarschijnlijk gaat over een 19e eeuws mandje in Ottomaanse stijl. Ze veronderstellen dat het hier misschien wel om een treinmandje gaat, of een Oosters picknickmandje. Als professioneel Damestasjeslezer voeg ik daar graag nog even een belangrijk aspect aan toe: de duiding van vorm en draagwijze van het elegante tasje met vrouwelijke rondingen.
#MeToo?
Het meisje, de jongste zus, houdt het tasje wat verborgen achter haar rug, bungelend aan twee vingers. Als dat kan, zit er niks (zwaars) in die tas. De functie van de tas is dus niet die van ‘vervoersmiddel voor spullen’. Picknickspullen al helemaal niet, want die zijn allemaal zwaar. De tas heeft dus vrijwel zeker vooral een symbolische functie: het gaat om de verschijningsvorm op zich, die iets zegt over de draagster ervan. En wat dit tasje dan zegt over de jonge tassendraagster, achter haar rug om, is niet moeilijk te raden.
Het tasje staat open. De sluiting is verbroken. Dit meisje probeert achter haar rug voor haar zus te verbergen dat zij haar maagdelijkheid verloren is. Misschien aan een Oosterse minnaar, misschien zien we hier wel de aanloop naar de allereerste #metoo, daar wil ik vanaf zijn. Dat het een emotionele toestand is voor het meisje wordt geaccentueerd door dat ze samen aan de rand van een grote vijver staan; water wordt vaak gebruikt als symbool voor emoties.
Kwetsbaar jonger zusje
De grote zus draagt trouwens een parasolletje en heeft ook nog eens een grote hoed in haar hand. Beetje overdreven bescherming tegen mogelijk onheil misschien, maar wel een slimme manier van de schilder om de kwetsbaarheid van het jongere zusje te benadrukken. Ach, had die maar een parasolletje gehad! Of een hoedje!
